Xuất phát từ nhu cầu cần phải đa dạng hóa các hình thức phổ biến, giáo dục pháp luật, các tỉnh Hà Tây (trước đây), Tiền Giang, Long An… đã tổ chức triển khai mô hình “Ngày pháp luật” với tính chất là một ngày sinh hoạt pháp luật tập trung để cán bộ, công chức, viên chức, nhân dân nghiên cứu, tìm hiểu pháp luật và sau đó được một số địa phương khác tham khảo, áp dụng. Qua theo dõi, nghiên cứu, tổng hợp việc thực hiện mô hình “Ngày pháp luật” tại các địa phương, Hội đồng phổ biến, giáo dục pháp luật của Chính phủ đã đánh giá đây là một cách làm mới, tích cực, góp phần đa dạng hóa các hình thức phổ biến, giáo dục pháp luật và chỉ đạo, hướng dẫn nhân rộng mô hình này trên phạm vi toàn quốc
Từ những mô hình, sáng kiến về Ngày pháp luật của địa phương, kết hợp với việc nghiên cứu, tham khảo kinh nghiệm của một số quốc gia trên thế giới, trong quá trình xây dựng Luật Phổ biến, giáo dục pháp luật, theo đề xuất của Chính phủ, Ngày Pháp luật đã chính thức được thể chế hóa trong Luật Phổ biến giáo dục pháp luật năm 2013. Tại Điều 8, Luật phổ biến, giáo dục pháp luật quy định: “Ngày 09/11 hằng năm là Ngày Pháp luật nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam. Ngày Pháp luật được tổ chức nhằm tôn vinh Hiến pháp, pháp luật, giáo dục ý thức thượng tôn pháp luật cho mọi người trong xã hội”. Lý do chọn ngày 9/11 là “Ngày pháp luật nước CHXHCN Việt Nam”- “Ngày Pháp luật Việt Nam” vì đó là ngày Hiến pháp đầu tiên của Nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa nay là Nước CHXHCN Việt Nam được thông qua (9/11/1946).
2. Mục đích, ý nghĩa của Ngày Pháp luật nước CHXHCN Việt Nam
Thông qua các hoạt động được tổ chức đa dạng, Ngày Pháp luật Việt Nam là dịp để các cơ quan Nhà nước đánh giá lại những kết quả đã đạt được và những hạn chế trong hoạt động xây dựng, thực thi pháp luật. Qua đó, những người thi hành pháp luật cũng sẽ nhận được những thông tin phản hồi, những quan điểm đánh giá về tất cả các quy định pháp luật cũng như cách thức thực hiện, hiệu quả của hệ thống pháp luật đối với đời sống xã hội. Từ đó hoàn thiện hơn hệ thống pháp luật, cải thiện, nâng cao hoạt động của hệ thống Tư pháp.
Đặc biệt hơn, Ngày Pháp luật Việt Nam còn có ý nghĩa giáo dục sâu sắc ý thức về việc đề cao giá trị của pháp luật trong nhà nước pháp quyền; hướng mọi hoạt động của cá nhân, tổ chức tuân thủ theo các quy định của pháp luật. Đồng thời, đề cao quyền cũng như trách nhiệm, nghĩa vụ của mỗi công dân nói chung; cán bộ, công chức, viên chức nói riêng trong học tập, tìm hiểu pháp luật và tự giác chấp hành pháp luật. Qua đó góp phần nâng cao ý thức và niềm tin pháp luật, từng bước xây dựng và củng cố các giá trị văn hóa pháp lý trong cuộc sống xã hội. Đồng thời, đây còn là mô hình để vận động, khuyến khích, kêu gọi toàn thể nhân dân chung sức, đồng lòng vì sự nghiệp xây dựng và hoàn thiện Nhà nước pháp quyền XHCN, phát huy triệt để tinh thần đại đoàn kết toàn dân tộc, cùng tích cực hành động vì một Việt Nam dân giàu, nước mạnh, dân chủ, công bằng, văn minh.
Cùng với đó, Ngày Pháp luật Việt Nam còn là sự kiện chính trị, pháp lý có ý nghĩa nhân văn, ý nghĩa xã hội sâu sắc. Ngày 9/11 được coi là điểm mốc, là sợi chỉ đỏ kết nối xuyên suốt, có sức lan tỏa sâu rộng trong cộng đồng dân cư.
3. Hưởng ứng Ngày pháp luật nước CHXHCN Việt Nam năm 2024
a) Ý nghĩa của Ngày pháp luật nước CHXHCN Việt Nam năm 2024
Năm 2024 là năm tiếp tục tổ chức thực hiện Ngày Pháp luật trong phạm vi toàn quốc và cũng là năm ghi nhận một sự kiện rất quan trọng trong đời sống chính trị – pháp lý của đất nước, đó là việc toàn dân tiếp tục tích cực thực hiện Hiến pháp năm 2013 trong thời kỳ CNH-HĐH đất nước, hội nhập quốc tế ngày một sâu rộng.
Việc tổ chức Ngày Pháp luật năm 2024 thực sự trở thành sự tiếp nối đợt sinh hoạt chính trị – pháp lý sâu rộng nhằm cổ vũ, khuyến khích các cơ quan, tổ chức và công dân tôn trọng, nghiêm chỉnh chấp hành Hiến pháp và pháp luật, nâng cao ý thức bảo vệ pháp luật; góp phần tạo chuyển biến mới về chất lượng công tác phổ biến, giáo dục pháp luật, nâng cao hiểu quả thực thi pháp luật, hướng tới xây dựng nền văn hóa pháp lý.
b) Chủ đề và khẩu hiệu tuyên truyền hưởng ứng Ngày pháp luật nước CHXHCN Việt Nam năm 2024
* Chủ đề Ngày pháp luật nước CHXHCN Việt Nam năm 2024:
“Tiếp tục đổi mới, nâng cao chất lượng công tác xây dựng và tổ chức thi hành pháp luật; hỗ trợ, đồng hành, tăng cường năng lực tiếp cận pháp luật của người dân; nâng cao kỷ cương, trách nhiệm, hiệu lực, hiệu quả quản lý nhà nước trong các lĩnh vực công tác nhằm đáp ứng yêu cầu xây dựng Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa Việt Nam”.
* Khẩu hiệu tuyên truyền:
Chủ động tìm hiểu, gương mẫu tuân theo Hiến pháp và pháp luật là trách
nhiệm của mỗi cán bộ, viên chức, người lao động và học sinh.
c) Nội dung tuyên truyền Ngày pháp luật nước CHXHCN Việt Nam năm 2024
– Thực hiện thông tin, phổ biến đầy đủ, toàn diện các văn bản, chính sách cho đội ngũ cán bộ, viên chức, người lao động và học sinh, tập trung vào các luật, văn bản mới được thông qua năm 2023, 2024, những nội dung pháp luật thiết thực với người dân, doanh nghiệp, các vấn đề xã hội quan tâm;
– Pháp luật về đất đai, nhà ở; phòng, chống tham nhũng, tiêu cực; phòng, chống tội phạm; an toàn giao thông đường bộ;
– Bảo vệ môi trường; an toàn vệ sinh thực phẩm; pháp luật về phòng, chống bạo lực gia đình, phòng, chống bạo lực học đường, vi phạm pháp luật trên không gian mạng; bảo vệ trẻ em;
– Thực hiện dân chủ ở cơ sở;
– Quyết định số 06/QĐ-TTg ngày 06/01/2022 phê duyệt Đề án phát triển ứng dụng dữ liệu dân cư, định danh và xác thực điện tử phục vụ chuyển đổi số quốc gia giai đoạn 2022-2025, tầm nhìn đến năm 2030 (Đề án 06);
– Truyền thông, nâng cao nhận thức về vị trí, vai trò của pháp luật quốc tế; các vấn đề gắn với nhiệm vụ trọng tâm của bộ, ngành, cơ quan, tổ chức năm 2024.
Ban Giáo dục pháp luật trường THPT Chuyên Thăng Long – Đà Lạt