(Bài tham luận của Thầy Đào Mạnh Trinh – Hiệu trưởng Trường THPT Chuyên Thăng Long – Đà Lạt tại Hội nghị Tổng kết năm học 2022 – 2023 và triển khai nhiệm vụ năm học 2023 – 2024 của ngành GDĐT tỉnh Lâm Đồng)
Khi cuộc cách mạng công nghiệp 4.0 diễn ra, chuyển đổi số đang trở thành xu hướng quan trọng trong mọi lĩnh vực, tác động sâu rộng, bao trùm lên tất cả các ngành, các lĩnh vực kinh tế – xã hội, góp phần tăng năng suất lao động, chuyển đổi mô hình hoạt động, kinh doanh. Chuyển đổi số giáo dục làm đổi mới cách thức giảng – dạy truyền thống hướng tới phổ cập hóa và cá nhân hóa dịch vụ học tập suốt đời tới từng người học.
Ông Đào Mạnh Trinh, Hiệu trưởng Trường THPT Chuyên Thăng Long – Đà Lạt
Ngày 25 tháng 01 năm 2022, Thủ tướng Chính phủ đã ra Quyết định số 131/QĐ-TTg phê duyệt đề án “Tăng cường ứng dụng CNTT và chuyển đổi số trong giáo dục và đào tạo giai đoạn 2022-2025, định hướng đến năm 2030” tập trung vào các nội dung: Chuyển đổi số trong quản lý và chuyển đổi số trong dạy, học, kiểm tra, đánh giá.
Xác định chuyển đổi số trong giáo dục là xu thế tất yếu và là nhiệm vụ trọng tâm trong hiện tại và tương lai, Trường THPT Chuyên Thăng Long – Đà Lạt đã tiến hành ứng dụng chuyển đổi số trong quản lý, trong dạy học và kiểm tra đánh giá, đáp ứng yêu cầu đổi mới trong giáo dục và đào tạo, đặc biệt là yêu cầu của Chương trình giáo dục phổ thông 2018.
Chúng tôi nhận thấy quá trình chuyển đổi số trong giáo dục mang đến nhiều lợi ích vô cùng to lớn. Chuyển đổi số tạo ra sự linh hoạt trong học tập; giúp học sinh có thể tham gia học tập mọi lúc, mọi nơi, trao đổi kiến thức, thảo luận hoặc tương tác với nhau một cách dễ dàng. Đặc biệt trong đại dịch Covid 19, các lớp học trực tuyến trên Zoom, Teams, Google Meets là giải pháp thay thế hiệu quả khi các lớp học trực tiếp bị gián đoạn. Giáo viên có thể cung cấp cho học sinh những phương pháp thú vị hơn để học tập, đồng thời dễ dàng tiếp thu thông tin mới bằng các công cụ hiện đại như máy tính bảng, máy chiếu, phần mềm hỗ trợ AI…. Chuyển đổi số giúp quá trình học tập được cá nhân hóa: với công nghệ và các phần mềm học trực tuyến hiện đại, học sinh có thể tùy chỉnh các bài giảng theo tốc độ phù hợp, đúng sở thích và mức độ khả năng nhận thức của bản thân. Bên cạnh đó, các nền tảng học tập tùy chỉnh cũng cho phép học sinh kết hợp các tài liệu học tập từ nhiều nguồn khác nhau, nhờ vậy sẽ có những trải nghiệm phù hợp hơn. Nguồn thông tin đa dạng trên Internet giúp học sinh mở mang tầm nhìn, cập nhật nhanh chóng các thông tin, kiến thức hữu ích.
Tuy nhiên trong quá trình triển khai tại đơn vị, chúng tôi gặp phải một số thách thức và khó khăn như sau:
Thứ nhất, tâm lý ngại thay đổi. Một số giáo viên có thể lo lắng về vấn đề công nghệ thay thế hệ thống giáo dục truyền thống và ngần ngại bước ra khỏi vùng an toàn.
Thứ hai, một trong những yếu tố ảnh hưởng đến quá trình chuyển đổi số trong giáo dục là thiếu kiến thức và kỹ năng công nghệ. Ít giáo viên có hiểu biết toàn diện về cách sử dụng các công cụ và giải pháp kỹ thuật số trong hoạt động dạy và học.
Thứ ba, kho tài liệu số hiện nay còn tràn làn, tính xác thực chưa cao, nội dung chưa được kiểm soát chặt chẽ. Điều này gây ra tình trạng không đồng nhất về kiến thức, gây ra nhiều hệ lụy như tốn thời gian, ngân sách…
Thứ tư, hạ tầng kỹ thuật và internet chưa đáp ứng yêu cầu.
Đứng trước những khó khăn và thách thức đó, nhà trường đã thực hiện một số giải pháp như sau:
Một là, nâng cao nhận thức của mọi người về tầm quan trọng của chuyển đổi số giáo dục. Chuyển đổi số là bước chuyển mình mạnh mẽ, đòi hỏi sự thay đổi từ trong tư duy, nhận thức của mỗi người. Do vậy, nhà trường đã thực hiện các biện pháp nhằm nâng cao nhận thức, phổ cập tầm quan trọng của chuyển đổi số cho cán bộ giáo viên trong nhà trường. Cần thuyết phục với giáo viên rằng, công nghệ tiên tiến nhất cũng không bao giờ có thể thay thế họ. Thay vào đó, chuyển đổi số sẽ giúp giảm bớt gánh nặng cho giáo viên trong việc chuẩn bị tài liệu, hoạt động lớp học, đồng thời giúp các bài học trở nên thú vị và có nhiều thông tin hữu ích hơn. Từ đó phối hợp cùng nhau xây dựng văn hóa số trong giáo dục.
Giáo viên đóng vai trò quan trọng trong thực hiện chuyển đổi số trong giáo dục bằng cách áp dụng công nghệ số trong phương pháp giảng dạy, giúp mở ra nhiều cơ hội để tăng cường chất lượng giáo dục và giúp học sinh phát triển toàn diện trong thế giới số hóa ngày càng phát triển. Do đó, nhà trường chú trọng tiến hành tập huấn, nâng cao kỹ năng nghiệp vụ trong ứng dụng công nghệ số cho cán bộ, giáo viên, như kỹ năng công nghệ thông tin, an toàn thông tin,… trên môi trường số.
Hai là, cải thiện cơ sở dữ liệu. Nhà trường chú trọng vào triển khai quản lý hệ thống, chia sẻ dữ liệu để đồng bộ trong giáo dục, từng bước chuyển đổi tất cả tài liệu từ giấy tờ qua văn bản điện tử. Ứng dụng công nghệ thông tin và số hóa trong công tác quản lý giáo viên và học sinh, quản lý tài chính, trong điều hành và kiểm tra hoạt động của nhà trường, bước đầu đã đem lại hiệu quả thiết thực. Hơn nữa, một trong những nhiệm vụ quan trọng của trường chuyên là đào tạo mũi nhọn, do đó các hoạt động thúc đẩy triển khai học liệu số, hình thành kho học liệu mở dùng chung trong nhà trường, đồng thời hợp tác, liên kết với các trường chuyên tỉnh bạn, xây dựng ngân hàng đề kiểm tra đã được chú trọng thực hiện.
Ba là, xây dựng hạ tầng mạng và các thiết bị công nghệ tiên tiến. Trường THPT Chuyên Thăng Long đã dần hoàn thiện cơ sở hạ tầng mạng, các thiết bị phục vụ quá trình dạy và học. Trường đã xây dựng đồng bộ 30 phòng học trực tuyến, 02 phòng Hội thảo trực tuyến, nghiên cứu áp dụng những phần mềm hiệu quả nhưng dễ sử dụng để đáp ứng nhu cầu dạy và học.
Bốn là, hoàn thiện hệ thống pháp lý, ứng dụng phần mềm quản lý. Việc hoàn thiện hệ thống pháp lý, chính sách sẽ đảm bảo quyền lợi cho người học. Do đó, nhà trường đã ban hành các quy định liên quan, cụ thể như Quy chế dạy học trực tuyến, Quy chế kiểm tra, đánh giá tại phòng Tin học, Quy chế sử dụng hệ thống Vnedu,……. Nhà trường cũng đã triển khai sử dụng có hiệu quả các phần mềm quản lý tích hợp trên hệ thống của Sở Giáo dục và Đào tạo của tỉnh.
Để thực hiện thành công những giải pháp trên, nhà trường luôn nhận được sự quan tâm chỉ đạo và hỗ trợ từ Sở GDĐT và UBND tỉnh; sự đồng thuận và hỗ trợ của phụ huynh học sinh; sự đoàn kết hợp tác của Hội đồng giáo dục nhà trường. Ngoài ra, đa số học sinh của trường có kỹ năng công nghệ tốt cũng là một thuận lợi lớn trong quá trình thực hiện chuyển đổi số trong dạy và học.
Trường THPT Chuyên Thăng Long
Nguồn từ: https://lamdong.edu.vn/vi/sgddetail/?param=truong-thpt-chuyen-thang-long-thach-thuc-va-kho-khan-cua-qua-trinh-chuyen-doi-so-trong-quan-li-va-day-hoc
