Ngời vầng trăng sáng bên trời,
Phiêu du nghìn tỉ, ngước nhìn thế gian.
Hiểu đời, hiểu cả lòng người,
Ủi phăng cả tấm thân trầm đất hương.
Còn hoài vài dặm văn chương,
Yêu kiều nét trúc, ngọc ngà nét tranh.
Lời bình
Ngâm bên trời khuya đầy sao, tôi bắt gặp một vầng trăng sâu thẳm đang nhìn thẳng vào mắt mình. Như khắc khoải, như hoài bão, nó nhắc tôi về với những suy nghĩ và tình cảm ngây thơ của mình. “Trăng đã chứng kiến bao nhiêu mảnh đời?”. Câu hỏi ấy khiến tôi ngỡ ngàng về sự tồn tại của trăng, nó đã nhìn thấy toàn bộ cuộc đời của nhân loại, cả sự đổi thay của đất trời. Trăng ngắm nhìn thế gian này qua bao nghìn tỉ ngày, nó hiểu rõ nhất những điều đã xảy ra với con người và xã hội. Vì thế trước vầng trăng, con người không thể che dấu điều gì, nó đã thấu hiểu hết thế giới bên ngoài lẫn bên trong của con người, san bằng những tình cảm và cảm xúc mà bao đời từ xưa đến nay con người phát hiện. Để rồi, khi chứa đựng tình cảm loài người, nó bước vào văn chương một cách sâu đậm, trữ tình. Trăng ủ tình người, người lấy trăng để viết ra cảm xúc của mình, mang cả nét yêu kiều của trúc và nét lung linh ngọc ngà của tranh.
(Nguyễn Gia Thịnh – 10 Văn – Trường THPT Chuyên Thăng Long – Đà Lạt)
